اخبار علمی

کروموزوم Y در انسان، کروموزوم تعیین کننده جنسیت است. با وجود اندازه کوچک و حذف بسیاری از ژن ها، این کروموزوم در تکوین، تمایز و ناهنجاری های مبتنی بر جنسیت نقش تعیین کننده ای دارد. با وجود پژوهش های فراوان عملکرد ناحیه اختصاصی مذکر (MSY) در کروموزوم Y همچنان ناشناخته مانده است.

غضروف های شفاف (هیالین) با رویکردهای درمانی متفاوتی مانند دارو درمانی، جراحی و سلول درمانی قابل ترمیم هستند. این درمان ها با وجود اثر بخشی، بازده مورد انتظار را ندارند. اخیراً استفاده از وزیکول های خارج سلولی به عنوان درمانی مؤثر و فاقد سلول برای ترمیم ضایعات غضروفی مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال، برای بازگرداندن عملکرد طبیعی غضروف آسیب دیده و دستیابی به درمان مؤثرتر، استخراج وزیکول های خارج سلولی باید از نظر کمّی و کیفی بهبود یابد.

در سراسر جهان سوختگی شایع ترین نوع آسیب به بافت های نرم است که می تواند منجر به کاهش کیفیت زندگی و حتی مرگ گردد. بر اثر سوختگی سه ناحیه آسیب دیده ایجاد می شود: ناحیه مرکزی که بیشترین آسیب را دیده است، ناحیه میانی که بر اثر ادم دچار اختلال در خون رسانی است و ناحیه پایانی که به آن هایپرمیا می گویند و با کمترین اسکار (اثر به جا مانده از زخم) بهبود می یابد.

لیشمانیا (Leishmania) گروهی از انگل های تک سلولی (protozoan) هستند. چرخه زندگی آنان پیچیده است و فرم های مختلف تکوینی آن به صورت متناوب بین پشه خاکی و میزبان منتقل می شود. گونه غیر بیماری زای آن لیشمانیا تارنتولا نام دارد و قادر به ایجاد عفونت در انسان نیست. مشاهده شده است که در گونه های بیماری زا وزیکول (ریزکیسه) های خارج سلولی می توانند عامل تشدید عفونت باشند.

ساختار و عملکرد پوست می تواند بر اثر بریدگی، خراش، سوختگی، برش های جراحی و بیماری هایی مانند دیابت دچار اختلال شود. بهبود زخم فرایندی پیچیده و پیوسته است که در نتیجه تعامل میان بافت ها یا سلول های پیوند شده، عوامل رشد، سیتوکین ها (پروتئین هایی که به وسیله سلول ها ترشح شده و پیامی را به دیگر سلول ها منتقل می کنند) و ماتریکس خارج سلولی اتفاق می افتد.

این باور قدیمی که تعداد فولیکول ها در تخمدان پستانداران ثابت است با مشاهده ایجاد تخمک های جدید در تخمدان موش به چالش کشیده شد. در ادامه، استخراج و کشت سلول های بنیادی زایای مؤنث (female germline stem cells) از تخمدان موش و انسان این ادعا را تأیید کرد. با این حال مشکلات در تکرار استخراج این سلول ها باعث تردیدهایی در پذیرش وجود آنان شده است.

دیابت بارداری یکی از شایع ترین اختلالات متابولیک است که به شکل عدم تحمل گلوکز در سه ماهه دوم یا سوم بارداری تشخیص داده می شود. از دلایل افزایش میزان ابتلا به دیابت بارداری می توان به افزایش سن مادران، پیشرفت روش های تشخیص، افزایش چاقی و رژیم های غذایی ناسالم درجامعه اشاره کرد.

بیماری ناشی از ویروس کرونا که منجر به سندرم حاد تنفسی می شود، نخستین بار در سال 2019 میلادی در شهر ووهان چین مشاهده شد و تاکنون 517 میلیون نفر به آن مبتلا شده و حدود 6.2 میلیون نفر به دلیل ابتلا به آن جان باخته اند. مشاهده شده است که ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و عوامل خطری مانند فشار خون بالا منجر به بروز علائم شدیدتری در مبتلایان به کرونا مانند تنگی نفس و هیپوکسی (کمبود اکسیژن) می شود.

استئوآرتریت شایع ترین بیماری مفصلی است که زندگی مبتلایان را با محدود کردن حرکتشان تحت تأثیر قرار می دهد. بنابر گزارش ها تا سال 2030 میلادی تنها در ایالات متحده 67 میلیون نفر به این بیماری مبتلا خواهند بود. زمینه ژنتیکی، آسیب های مفصلی و افزایش سن مهمترین دلایل ابتلا به این بیماری هستند.

حدود 5/0 تا 5 درصد از تصادفات وسایل نقلیه منجر به آسیب عصب بینایی می شوند. به دلیل محدودیت بازسازی سلول های گانگلیونی شبکیه، اگر آسیب عصب بینایی شدید باشد در نهایت منجر به نابینایی خواهد شد. روش های درمانی مرسوم شامل استفاده از داروهای محافظت کننده از اعصاب (neuroprotective) مانند کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب، یا انجام عمل جراحی برای رفع فشار بر عصب، بازده درمانی کمی دارند؛ به همین دلیل بخش زیادی از آسیب دیدگان که معمولاً از نسل جوان جامعه هستند بینایی خود را از دست می دهند.

سرطان اختلالی جدی در سلامت انسان ها است که دومین علت مرگ در سراسر جهان محسوب می شود. یکی از سرطان های شایع، سرطان پستان است که بنا به گزارش ها دست کم 12 درصد زنان در طول حیات خود به آن مبتلا می شوند. مرسوم ترین روش درمانی سرطان، شیمی درمانی است که عوارض جانبی شدیدی دارد.

سلول­ های بنیادی جنینی انسان، با توجه به این مهم که توان تمایز به انواع سلول­های بدن انسان را دارند، ابزار مناسبی برای مطالعه مراحل ابتدائی تکوین جنین انسان و تمایز سلول­های آن محسوب می شوند. علاوه بر این می توان از توانایی این سلول­ها برای درمان طیف وسیعی از بیماری­ها با روش سلول درمانی سود جست. اما برای دستیابی به این امکان، درک درستی از چگونگی عملکرد این سلول­ها و شناخت مسیرهای پیام رسان درگیر در پرتوانی و تمایز آنان ضروی است.

سرطان سینه یکی از رایج ترین سرطان ها در میان بانوان است. با وجود درمان ها و داروهای متنوعی که برای این بیماری استفاده می شود، متازتاز سلول های سرطانی به سایر اندام ها، به خصوص ریه، اصلی ترین علت مرگ مبتلایان به سرطان سینه است. یکی از داروهای مرسوم برای درمان سرطان سینه تاموکسیفن است که یک داروی ضد استروژن محسوب می شود.

سلول های بنیادی مزانشیمی با خصوصیات منحصر به فرد خود افق های جدیدی در درمان بیماری های التهابی و غیر التهابی ایجاد کرده اند. با این وجود بهره گیری بالینی از آنان نیازمند کنترل سختگیرانه است تا از رعایت قوانین و اصول مربوط اطمینان حاصل شود. ارزیابی های متعددی لازم است تا به یک محصول آزمایشگاهی اجازه استفاده بالینی داده شود؛ این ارزیابی ها شامل بررسی های آزمایشگاهی، مطالعات پیش بالینی و کارآزمایی های بالینی است.

محیط رحم نقشی حیاتی در سلامتی فرزندان ایفا می کند. هر گونه اختلال در هورمون ها، مواد مغذی و متابولیسم رحم طی دوران جنینی می تواند در طول زندگی، فرد را مستعد ابتلا به بیماری کند. یکی از انواع مونوساکارید ها که در محصولات لبنی و میوه هایی مثل انجیر یافت می شود D-گالاکتوز است، که بر روی جنین تازه تشکیل (تخم یا ovum) اثر سمی دارد.

انجماد بافت تخمدان راهی برای حفظ امکان باروری زنانی است که توان باروری خود را به دلیل بیماری هایی مانند سرطان از دست می دهند. شیمی درمانی برای غلبه بر سرطان، تنها سلول های سرطانی را هدف قرار نمی دهد بلکه در عملکرد سایر سلول ها نیز اختلالاتی ایجاد می کند؛ یکی از عوارض شیمی درمانی تخریب تخمدان ها است.