حفاظت از عصب بینایی با کمک سلول های پیش ساز عصبی حاصل از تمایز سلول های بنیادی جنینی در حیوان مدل آزمایشگاهی
حدود 5/0 تا 5 درصد از تصادفات وسایل نقلیه منجر به آسیب عصب بینایی می شوند. به دلیل محدودیت بازسازی سلول های گانگلیونی شبکیه، اگر آسیب عصب بینایی شدید باشد در نهایت منجر به نابینایی خواهد شد. روش های درمانی مرسوم شامل استفاده از داروهای محافظت کننده از اعصاب (neuroprotective) مانند کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب، یا انجام عمل جراحی برای رفع فشار بر عصب، بازده درمانی کمی دارند؛ به همین دلیل بخش زیادی از آسیب دیدگان که معمولاً از نسل جوان جامعه هستند بینایی خود را از دست می دهند. پژوهش ها نشان داده است که سلول های پیش ساز عصبی مواد مغذی از خود ترشح می کنند که برای محافظت از سیستم بینایی ضروری است. با هدف بررسی اثر درمانی سلول های پیش ساز عصبی بر عصب بینایی در حیوان مدل آزمایشگاهی، دکتر لیلا ستاریان، دکتر شیوا نعمتی، دکتر فرزاد پاکدل، دکتر محمد جوان و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تربیت مدرس پژوهشی طراحی کردند که طی آن ابتدا سلول های بنیادی پرتوان جنینی به سلول های پیش ساز عصبی تمایز داده شدند. سپس اثر درمانی این سلول ها را بر مدل آزمایشگاهی آسیب به عصب بینایی بررسی کردند. نتایج این پژوهش که در نشریه بین المللی یاخته (Cell Journal) انتشار یافته است، نشان داد، تزریق داخل وریدی 50 هزار سلول به ستیغ بینایی هیچ بهبودی در بینایی حیوانات مدل ایجاد نمی کند. با این حال بررسی های آزمایشگاهی نشان داد در گروه آزمایشی که سلول های پیش ساز عصبی دریافت کردند سلول های عصب بینایی (retinal ganglion cells) دو برابر بیشتر حفظ شدند. نتایج این پژوهش نشان داد تزریق داخل وریدی سلول های پیش ساز عصبی احتمالاً به واسطه ترشح مواد مغذی از سلول های عصب بینایی حفاظت می کند.تاریخ انتشار: ۱۴۰۱/۰۷/۲۶
