بررسی اثر سمی سلول های بنیادی مزانشیمی کشت داده شده به روش کلونی بر دریافت کننده پیوند: یک مطالعه استاندارد پیش بالینی
سلول های بنیادی مزانشیمی با خصوصیات منحصر به فرد خود افق های جدیدی در درمان بیماری های التهابی و غیر التهابی ایجاد کرده اند. با این وجود بهره گیری بالینی از آنان نیازمند کنترل سختگیرانه است تا از رعایت قوانین و اصول مربوط اطمینان حاصل شود. ارزیابی های متعددی لازم است تا به یک محصول آزمایشگاهی اجازه استفاده بالینی داده شود؛ این ارزیابی ها شامل بررسی های آزمایشگاهی، مطالعات پیش بالینی و کارآزمایی های بالینی است. هدف از انجام تمام این مراحل، که معمولاً سال ها به طول می انجامد، حصول اطمینان از بی خطر و اثر بخش بودن روش درمانی است. با توجه به تلاش پژوهشگاه رویان برای توسعه سلول درمانی در ایران مطابق با بالاترین استانداردهای جهانی، واحدی به منظور ارزیابی و تضمین کیفیت محصولات سلولی در مرکز توسعه فناوری محصولات پیشرفته سلولی رویان ایجاد شده است. با توجه به اهمیت مطالعات پیش بالینی در امکان استفاده بالینی از محصولات سلولی، دکتر سیده نفیسه حسنی، دکتر انسیه حاجی زاده صفار، بهنوش طیبی، مهناز بابا احمدی و همکارانشان در پژوهشگاه رویان طی پژوهشی به بررسی اثر سمی احتمالی سلول های بنیادی مزانشیمی کشت داده شده به صورت کلونی که پس از خارج کردن از انجماد به شکل تزریق به موضعی خاص (local) یا تزریق به دستگاه گردش خون (systemic) به بدن دریافت کننده پیوند وارد شوند، پرداختند. در این پژوهش نخست اصالت سلول های بنیادی مزانشیمی مطابق با استانداردهای تعریف شده بین المللی برای استفاده بالینی از آنان مورد بررسی قرار گرفت. سپس سلول های مذکور از طریق تزریق وریدی یا تزریق به دیسک های بین مهره ای به بدن حیوان مدل آزمایشگاهی وارد شدند. پس از آن تغییرات رفتاری، نشانه های بالینی مسمویت، تغییرات در وزن بدن، مصرف غذا و آب به مدت 14 روز متوالی از دوره تحت حاد و 90 روز متوالی از دوره تحت مزمن مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت بررسی های بافت شناسی بر روی بافت های مهم در مسمویت و متابولیسم بدن انجام شد. نتایج این پژوهش که در نشریه بین المللی Stem Cell Research & Therapy به انتشار رسیده است، نشان داد، پیوند سلول های بنیادی مزانشیمی کشت داده شده به صورت کلونی به روش تزریق به ورید یا دیسک بین مهره ای منجر به بروز هیچ نشانه معنی داری از مسمومیت بالینی، تغییر در خصوصیات بافت شناسی یا بروز تومور در حیوانات مدل دریافت کننده پیوند نشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد استفاده از سلول های بنیادی مزانشیمی کشت داده شده به صورت کلونی منجر به مسمومیت و بروز تومور نمی شود و امکان تعمیم این سلول ها به کارآزمایی بالینی وجود دارد. تاریخ انتشار: ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
