معرفی رنیوم 188 به عنوان رادیونوکلئیدی برای درمان هپاتوسلولار کارسینوما
هپاتوسلولار کارسینوما سرطانی است با منشاء سلول‌های کبدی که معمولا به صورت توده‌ای در قسمت فوقانی و راست شکم و با علائمی مانند درد، کاهش وزن، زردی و ضعف بروز می‌کند و چهارمین سرطان کشنده در جهان محسوب می‌شود. عود مجدد این سرطان پس از درمان‌های مرسوم یکی از چالش‌های درمانی مهم این بیماری است. درمان رادیونوکلئیدی می‌تواند به‌عنوان یک درمان هدفمند برای غلبه بر این مشکل مورد استفاده قرار گیرد. رنیوم 188 (188Re) یک رادیونوکلئید است که در بخش بالینی برای القای آپاپتوز (مرگ برنامه ریزی شده سلوی) و مهار تقسیم سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. با هدف بررسی آزمایشگاهی اثر 188Re بر مهار هپاتوکارسینوما، دکتر مسعود وثوق، دکتر مصطفی حسن، سامیه اسدیان، دکتر عباس پیریایی و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، دانشگاه کارولینسکای سوئد، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه آزاد اسلامی کرج، دانشکده مهندسی هسته‌ای دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه مسکو و دانشگاه تهران، طی پژوهشی نخست به کشت سه‌بعدی و دو بعدی سلول‌های رده سرطان کلیه پرداختند. کشت سه‌بعدی بهتر از کشت دو‌بعدی (چسبیده به کف) بر‌هم‌کنش‌های سلولی را پوشش می‌دهد و برای شبیه‌سازی شرایط بالینی مناسب تر است. سپس اثر رادیونوکلئید مذکور را بر سلول‌های کشت داده شده بررسی کردند. نتایج این پژوهش که در مجله بین‌المللی و معتبر Cells به چاپ رسیده است، نشان داد، استفاده از 188Re باعث بروز مرگ و میر معنی‌دار در هر دو رده سلول سرطانی استفاده شده می‌گردد. چهل و هشت ساعت پس از استفاده از رادیونوکلئید مذکور آپاپتوز در رده سلولی HepG2 بروز می‌کند، اما چنین اتفاقی در رده سلولی Huh7 رخ نمی‌دهد. در مقابل در رده سلولی Huh7 استفاده از دوز مناسب 188Re باعث توقف چرخه سلولی در فاز G2 می‌شود. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد ایجاد کلونی در هر دو رده سلولی پس از استفاده از 188Re کاهش پیدا می‌کند. علاوه بر این، بهره‌گیری از حیوان مدل آزمایشگاهی نشان داد استفاده از 188Re ایجاد تومور و توسعه سرطان را متوقف می‌کند. نتایج این پژوهش 188Re را به عنوان دارویی برای مهار سرطان هپاتوسلولار معرفی می‌کند که توان القاء آپاپتوز و توقف چرخه سلولی در سلول‌های سرطانی را داشته و ایجاد تومور را محدود می‌کند. ترکیب این رویکرد با استفاده از آنتی بادی‌ها و پپتیدها می‌تواند درمان کاراتر و مبتنی بر فرد تری برای این نوع سرطان ایجاد کند.
تاریخ انتشار: ۱۴۰۱/۰۲/۲۶
